Topsport en het darmmicrobioom

Veel tijd en energie wordt gestoken in het trainen en voorbereiden van topsporters. Niets wordt aan het toeval overgelaten, er wordt aan heel veel zaken gedacht: training, coaching, begeleiding, fysio, voeding, etc.

Toch wordt één belangrijk aspect vaak vergeten… het darmmicrobioom.

Terwijl het darmmicrobioom grotendeels verantwoordelijk is voor de productie van (bouw)stoffen die het lichaam nodig heeft voor de topprestatie.

Hoe zetten die bacteriën de voedingsstoffen, die vaak speciaal worden geselecteerd, om in de benodigde stoffen voor een topprestatie? En doen ze dat voldoende effectief en op het juiste moment? Hoe zorg je dat je het hele seizoen optimaal kan presteren?

De rol van het darmmicrobioom in gezondheid

Het darmmicrobioom heeft invloed op heel veel zaken. De meest voor de hand liggende is natuurlijk de omzetting van voeding in stoffen zoals eiwitten en suikers die vervolgens in het lichaam verbrand worden bij de uitoefening van fysieke arbeid, dan wel gebruikt worden voor spieropbouw en herstel.

Maar het darmmicrobioom heeft ook veel invloed op:

  • Conditie
  • Uithoudingsvermogen
  • Herstellend vermogen
  • Piekbelasting
  • Stress
  • Mentale belasting

Meten is weten en weten is sturen

Elke topsporter heeft een uniek darmmicrobioom en produceert zijn/haar eigen unieke combinatie van stoffen uit het ingenomen voedsel. Het is die specifieke combinatie van stoffen die grotendeels bepalend is voor spieropbouw, herstelfunctie(s) en mentale gezondheid (waaronder stressbestendigheid en motivatie).

Door de structuur en de functie van het darmmicrobioom nauwgezet te monitoren kunnen de sterke en zwakke kenmerken in het darmmicrobioom ten opzichte van de sportprestatie worden geïnventariseerd. Ook kan het darmmicrobioom worden bijgestuurd en kan het in de juiste conditie worden gehouden gedurende langere tijd.

“Hoe beter de conditie van het darmmicrobioom, hoe sneller de topsporter weer op topniveau kan presteren”

Dit kan variëren voor verschillende fasen gedurende het jaar. Het darmmicrobioom moet gedurende die hele periode in topconditie blijven. Zo kan de sporter het hele seizoen stabiele prestaties leveren. Maar door de intense trainingen en het lange wedstrijdseizoen, is de kans op verstoring in het darmmicrobioom groot. Naast de belasting van het lichaam gedurende trainingsstages en zware wedstrijden kan zo’n verstoring ook veroorzaakt worden door andere (sport)voeding, reizen, blessures, medicijnen of gewoon een griepje. Hoe beter de conditie van het darmmicrobioom, hoe kleiner de impact van zo’n verstoring en hoe sneller het darmmicrobioom zich herstelt en de sporter op topniveau kan blijven presteren.

Ook beter presteren?

Benieuwd wat we voor jou of je sportorganisatie kunnen betekenen? Neem vandaag nog contact met ons op!

Het NL-lab sportprogramma

NL-Lab ontwikkelt voor diverse sporten speciale programma’s waarmee nauwkeurig en over langere perioden het darmmicrobioom van een sporter kan worden gemonitord. Speciaal toegespitst op de sporter en zijn/haar darmmicrobioom.

Wij bieden programma’s voor:

  • Veld- en zaalsporten
  • Krachtsporten
  • Duursporten


Deze programma’s zijn gebaseerd op 4 bouwstenen:

  • Persoonlijke omstandigheden
  • Beoogde prestatie
  • Het seizoensprogramma
  • Periodieke monitoring


De weging van elk van deze bouwstenen wordt per sport aangepast, zodat het beoogde effect maximaal is.

Enkele voorbeelden

Voetballer A

Een jonge voetballer speelt voor het derde seizoen op hoog internationaal niveau. In de voorgaande twee seizoenen had de voetballer tijdens het seizoen last van vermoeidheid, die na enkele weken/maanden werd gevolgd door darmklachten als diarree en buikkrampen. Voor het 3e seizoen wordt gebruik gemaakt van het sportprogramma van NL-Lab.

Tijdens het monitoringsprogramma wordt al snel vastgesteld dat de voetballer te maken heeft met een disbalans (dysbiose) van het darmmicrobioom, waarbij de hoeveelheden van een bepaalde groep bacteriën verhoogd zijn. Aan het begin van het seizoen is deze onbalans nog redelijk onder controle en heeft de verder topfitte sporter hier geen last van.

Naarmate het seizoen vordert, wordt de onbalans echter langzaam erger, omdat de voetballer via zijn voeding iets te veel dierlijke eiwitten en iets te weinig complexe koolhydraten binnenkrijgt. Van dat eiwit maken de bacteriën (waarvan er te veel zijn) allerlei neuroactieve biomoleculen aan die vermoeidheid kunnen veroorzaken.

De langdurige en verergerende disbalans van het darmmicrobioom is de oorzaak van de optredende darmklachten. Tijdig ingrijpen zorgt ervoor dat de voeding van de speler vroeg in het seizoen kan worden aangepast zodat de situatie niet uit de hand loopt en de disbalans van het darmmicrobioom wordt verminderd in plaats van erger.

Wielrenner B

Een wielrenner met meerdere jaren ervaring ondervindt altijd darmklachten na een rust-periode. Hierdoor duurt terugkeer naar het normale prestatieniveau langer dan gewenst. Aangepaste training en voeding leveren niet het gewenste resultaat.

Met het NL-Lab sportprogramma  wordt de invloed van het darmmicrobioom op zijn situatie in kaart gebracht. Na een periode van intensieve inspanningen gedurende het wedstrijdseizoen, is er een afname van de kolonisatieresistentie (stabiliteit) van het darmmicrobioom tijdens een rustperiode. Door een verslechterde stabiliteit van het darmmicrobioom ziet een gist (Candida albicans) kans om in grotere hoeveelheden de darm te koloniseren. Te veel aan deze gist verstoort de koolhydraatvertering, waardoor het herstel van de renner vertraagd wordt.

Door vroegtijdig ingrijpen kan een verdere afname van de stabiliteit verhinderd worden en is de renner snel(ler) terug op haar oude niveau.

Schaatser C

Een schaatser presteert de ene keer uitstekend en de andere keer matig tot slecht. Een reden hiervoor is niet goed te bepalen en het lijkt aan willekeur onderhevig. Totdat de schaatser in contact komt met het darmmicrobioom monitoringprogramma voor duursporters van NL-Lab.

Bij periodieke monitoring wordt duidelijk dat er sprake is van een chronisch verlaagde kolonisatieresistentie waardoor er op continue basis allerlei microbiologische passanten (waarvan sommigen potentieel pathogeen) het microbioom tijdelijk koloniseren. Dit heeft tot gevolg dat er onvoorspelbare, maar vaak negatieve,  effecten op diverse sport-gerelateerde lichaamsfuncties optreden.

Door een aantal kleine aanpassing in voeding en voedingssupplementen kan het probleem beheersbaar worden gemaakt en worden de prestaties veel stabieler.

Benieuwd wat we voor jou of jouw sportorganisatie kunnen doen?

NL-lab komt graag langs om het darmmicrobioom-programma toe te lichten en samen met de medische staf of sporter een op maat gemaakt monitoringprogramma te ontwikkelen. In gezamenlijk overleg levert de sporter (of sporters) regelmatig een monster in dat door NL-Lab uitgebreid wordt onderzocht. Per sporter wordt een dashboard gecreëerd waarin veranderingen en adviezen duidelijk en praktisch worden gecommuniceerd. De resultaten worden door de experts van NL-Lab samen met de medische staf gedetailleerd doorgenomen en inhoudelijke begeleiding wordt op maat geleverd.

Anderen bekeken ook: